اگر بخواهیم با یک تعریف ساده اکسل را تعریف کنیم باید بگوییم اکسل محوری است که برای نصب چرخ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. با همین تعریف شما فکر می‌کنید که پیچیدگی خاصی در مکانیزم اکسل وجود نداشته باشد، اما وظایف جانبی دیگری مانند مکانیزم فرمان، انتقال قدرت، کاهش دور، تعدیل اثر جاده و … باعث شده ساختمان آن دارای پیچیدگی قابل ملاحظه‌ای باشد.
اکسل را بر اساس وظایفی که ذکر کردیم می‌توان به انواع مختلفی دسته بندی کرد. در خودروهای سواری به علت محدودیت‌های مکانی، سادگی مکانیزم و … تنوع اکسل بسیار بیشتر از خودروهای تجاری میباشد.
وقتی درباره کامیون صحبت می‌کنید وسیله‌ای با ظاهری بسیار بزرگ را تصور خواهید کرد که قابلیت حمل بارهای سنگین را در فضاهای بین شهری، جاده‌های خاکی و بیابانی دارد. همان‌طور که می‌دانید یکی از مهم‌ترین قطعات در ماشینهای سنگین، اکسل است. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی درباره لوازم اکسل کامیون در اختیار شما قرار دهیم. پس با ما همراه باشید.
لوازم اکسل کامیون چیست ؟
کامیون را می‌توان یکی از بهترین وسایل اختراعی بشر دانست. زیرا با جا به جایی آسان‌تر بار، زندگی را برای انسان‌ها بسیار راحت کرده است. بنابراین به دست آوردن اطلاعات و شناخت کافی درباره لوازم به کار رفته در این وسیله‌های بزرگ و غول پیکر بسیار مهم و حائز اهمیت است.
لوازم اکسل کامیون از جمله قطعات به کار رفته در این ماشینهای غول پیکر است که تاثیری مستقیم بر عملکرد آنها دارد. در زبان انگلیسی اکسل به معنای محور میباشد، که این معنا دقیقاً با کارایی آن در کامیونها مطابقت دارد.
اکسل در کامیونها یکی از قطعاتی میباشد که به طور ثابت در موتور مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌توان گفت اکسل محوریت مرکزی موتور را برای نصب چرخ‌ها به عهده دارد.
به زبان ساده‌تر چرخ یا دنده کامیون در راستای اکسل قرار می‌گیرند تا آنها بتوانند آزادانه در اطراف اکسل بچرخند. در نتیجه این عملیات کامیون می‌تواند به خوبی حرکت کند. شاید با دیدن این توضیحات تصور کنید که اکسل مکانیزم پیچیده‌ای دارد. اما حقیقت این است که اکسل با مکانیزم بسیار ساده‌ای که دارد وظایف خیلی مهمی را در کامیون بر عهده می‌گیرد. از جمله این مزای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پایین آوردن اثر جاده‌ها بر روی کامیون
- کاهش دور کامیونها
- انتقال قدرت از موتور کامیون به فرمان
- کنترل مکانیزم فرمان
انواع لوازم اکسل کامیون
اکسل‌ها انواع مختلفی دارند و هر یک از آنها بر یک قسمت مخصوص از کامیون اثر می‌گذارند. همچنین لوازم اکسل کامیون کارایی و عملکرد آنها را بهبود می‌بخشد. اکسل‌ها را بر اساس وظایفی که دارند به انواع مختلفی دسته بندی می‌کنند که در اینجا به معرفی آنها می‌پردازیم:
- اکسل فرمان پذیر
یکی از انواع اکسلهای کامیون، اکسل فرمان پذیر میباشد. این نوع اکسل با توجه به توانایی تحمل بار و شکل هندسی در جلوی کامیون و متصل به چرخ‌های جلو قرار می‌گیرد. تیرک اصلی آن برای ممانعت از برخورد با قسمت پایینی موتور، به شکل یک منحنی ساخته شده است. چرخ‌ها و لوازم ترمز نیز بر روی سگ دست قرار گرفته‌اند. در خودروهایی که موتور در عقب قرار گرفته مانند انواع مینی بوس و اتوبوس برای رفع این محدودیت، شکل تیرک اصلی را به صورت کمی صاف‌تر می‌سازند.
- اکسل عقب محرک
این نوع از اکسلهای کامیون، برای انتقال قدرت در چرخ‌های عقب کامیون و به حرکت در آوردن ماشین مورد استفاده قرار می‌گیرند و باعث بیشتر شدن پایداری در کامیونها می‌شود.
بدنه اصلی این نوع اکسل به عنوان یک پایه برای نصب کله گاوی به همراه دیفرانسیل و محل گذر برای پلوس‌ها نیز میباشد. دیفرانسیل نیز یکی از اجزای کله گاوی است که وظیفه توزیع دور به صورت متناسب با شرایط را به عهده دارد. به طور کلی می‌توان گفت کارکرد اصلی اکسل عقب محرک این است که وظیفه دارد حرکت طولی کاردان را تبدیل به حرکت عرضی کند. همچنین ترمزها، توپی، کمک فنر و چرخ‌ها روی این قطعه قرار گرفته‌اند.
- اکسل جلو محرک
اکسل جلو محرک نوع دیگری از لوازم اکسل کامیون است که قدرت را از چرخ‌های جلو منتقل میکند. این نوع اکسل دو وظیفه انتقال قدرت و فرمان پذیری را انجام می‌دهد. انتقال قدرت به اکسل جلو موجب می‌شود علاوه بر پایداری بیشتر باعث انجام مانورهای مشکل در شرایط جاده‌ای سخت مانند سطوح لغزنده و ناهموار هم فراهم شود. به همین دلیل عموماً از این اکسل‌ها در خودروهای خارج جاده‌ای، مانند ماشینهای سنگین یا ماشینهای نظامی نصب می‌شود.
- انواع اکسل عقب
انواع اکسل کامیون وجود دارد که در قسمت عقب کامیون به کار گرفته می‌شود و دارای مدل‌های مختلفی است. اکسلهای عقب در کامیونها همانند یکدیگر نیستند و با توجه به نحوه تکیه گاه بودن و نصب، نوع اکسل مشخص می‌شود. سه نوع اکسل عقب وجود دارد که در اینجا به معرفی آنها می‌پردازیم:
- اکسل نیمه شناور
اکسل عقب چرخ را به فلش در بخش خارجی شفت اکسل متصل کرده و موجب حفظ ایمنی آن می‌شود. از طرف دیگر از آنجا که هر خودرو دارای دو یاتاقان است، یک اکسل نیمه شناور برای تولید گشتاور یکسان باید بزرگ‌تر از سایر گزینه‌ها باشد. از این مدل اکسل‌ها برای خودروهای شاسی بلند و کامیون‌هایی با سایز متوسط مانند پیکاپ، وانت‌های نیم تنی و سبک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- اکسل شناور کامل
این نوع اکسل همان‌طور که از نامش پیداست به کمک دو یاتاقان به طور موثری در مکان خود شناور بوده و می‌تواند موقعیت خود را حفظ کند. طراحی این نوع اکسل فقط برای انتقال گشتاور محرک انجام شده است. اکسلهای شناور کامل برای وسایل نقلیه بزرگ مانند کامیون‌های سنگین کارایی بهتری دارند.
- اکسلهای سه چهارم شناور
این نوع اکسل‌ها قابل اطمینان‌تر و پیچیده‌تر از اکسلهای نیمه شناور هستند. این اکسل‌ها به تراز چرخ ها را حفظ کرده و همچنین نیروی محرکه جانبی و گشتاور محرک را تنظیم می‌نماید.
علائم خرابی اکسل کامیون
آن قسمت از اکسل کامیون که ممکن است بیشتر در معرض خرابی باشد پلوس‌ها و سیبک سی وی میباشد. این دو قطعه با یکدیگر همکاری مداوم داشته و در صورت خراب شدن باید هر دو همزمان با یکدیگر تعویض شوند. لوازم اکسل کامیون در صورت خرابی و یا نیاز به تعمیر دارای یک سری علائم هستند که در این بخش به آنها اشاره می‌کنیم:
- شنیدن صدا در هنگام پیچیدن
اگر در هنگام پیچیدن خودرو، صدایی از آن شنیده شود می‌تواند مربوط به خرابی سیبک‌ها است. عموما این صدا با بیشتر شدن سرعت و شتاب ماشین زیاد می‌شود. این صدا شبیه به کوبش یا دنگ دنگ بوده و ناشی از تکان‌ها و حرکات اضافه در آن میباشد.
- لرزش فرمان
لرزش فرمان می‌تواند نشان دهنده خرابی پلوس یا سیبک سی وی باشد. خراب شدن اتصالات پلوس لرزش‌هایی را با خود به همراه دارد که علاوه بر دست با چشم نیز می‌توان آن را مشاهده کرد.
- نشت گریس
نشتی گریس بر روی لبه داخلی چرخ‌ها نشانگر خرابی پلوس یا سیبک‌ها میباشد. این نشتی ناشی از پاره شدن گردگیرهای پلوس میباشد که با دست کشیدن، لمس کردن و بررسی چشمی می‌توان آن را یافت. به طور کلی لوازم اکسل کامیون ممکن است در اثر عوامل مختلفی خراب شود. بیشترین دلیل خرابی اکسل عادت‌های غلط در رانندگی است. در اینجا به برخی عوامل خرابی اکسل اشاره می‌کنیم:
- حرکت با دنده نامناسب در رانندگی
- روشن کردن مدام ماشین با هل دادن
- برداشتن ناگهانی پا از روی کلاج و تکان خوردن ماشین
- پاره شدن گردگیرهای پلوس
- بکسل کردن ماشین با وزن سنگین‌تر از ماشین
- زیاد استفاده کردن از ترمز و ترمز دستی
آیا می‌توان با یک اکسل شکسته رانندگی کرد؟
اکسل قطعهای مهم در کامیونها است. بدون اکسل خودرو حرکت کرده و قدرت را از موتور به سمت چرخ ها منتقل میکند. رانندگی با اکسلهای خراب، حتی در صورت خرابی یکی از آنها بسیار خطرناک بوده و اصلا ایمن نیست. هنگامی که اکسل بشکند شما صدای ضربهای شدید یا کوبیدن شدید را حس می‌کنید.
در صورت شنیدن این صدا خودرو را متوقف کرده و به بررسی علت آن بپردازید و در صورت نیاز با جرثقیل خودرو را به سمت مکانیکی حمل کنید. رانندگی با اکسل خراب کار بسیار خطرناکی میباشد، زیرا اگر اکسل بشکند شما کنترل خودرو را از دست میدهید و ممکن است تصادف کنید. بنابراین خیلی بهتر است که ابتدا مشکل را تشخیص دهید و آن را برطرف کرده و سپس به رانندگی با ماشین بپردازید.
عوامل تعیین کننده نوع لوازم اکسل کامیون
عوامل گوناگونی تعیین کننده نوع اکسل به کار رفته در وسایل نقلیه است. به طور مثال نیازهای فنی و میزان نیروی تولید شده در انتخاب کردن نوع اکسل می‌تواند تاثیرگذار باشد. بعضی وسایل نقلیه دارای اکسلهای از پیش طراحی شده در قالب‌های استاندارد هستند.
اما برخی دیگر از اکسلهای سفارشی متناسب با نیازها و ویژگی‌های خودرو خود استفاده می‌کنند. اکسلهای سفارشی موجب می‌شود تا عملکرد خودرو بهتر شود. زیرا این اجازه را به راننده می‌دهند که کنترل بیشتری روی چرخ‌ها داشته باشد همچنین سرعت و گشتاور چرخ‌ها را می‌تواند تا حد عالی تنظیم نماید.
نتیجه گیری :
در نتیجه بدون دو اکسل فعال به هیچ وجه نمی‌توانید خودرو یا کامیون خود را از جایی به جای دیگر منتقل کنید. زیرا این لوازم اکسل کامیون هستند که قدرت را از طریق انتقال یا دیفرانسیل به چرخ‌ها ارسال می‌کنند. اگر حتی یکی از اکسل‌ها خراب باشد نباید خودرو را جا به جا کنید. اگر اکسل وسیله نقلیه شما دچار خرابی شد، برای خرید لوازم اکسل کامیون سعی کنید از مراکز معتبر آن را تهیه کنید. همچنین برای تعمیر و یا تعویض اکسل و یا خرید لوازم اکسل کامیون می توانید به فروشگاه نصوحی مراجعه نمایید.
[…] لوازم اکسل کامیون […]